Birże (lit. Biržai) – miasteczko znajdujące się na północy Litwy, blisko granicy z Łotwą, w okręgu poniewieskim, zamieszkuje je około 15 tys. osób. Położone nad rzekami Apaszcza (Apaščia ) i Agluona (Agluona) oraz jeziorem Szyrwena (Širvėna), które jest najstarszym sztucznym zbiornikiem na Litwie powstałym w 1575 r. u zbiegu wymienionych powyżej rzek. Szyrwena broniła dostępu do miasta i zamku przed atakami wroga.
Obecnie na drugi brzeg jeziora można przedostać się najdłuższym mostem dla pieszych na Litwie, długość którego wynosi 525 m, szerokość – 2,45m, eksploatowany most jest od 1987 r.
Birże od końca XV w. do początku XIX w. należały do Radziwiłłów, były własnością np. Jerzego Radziwiłła „Herkulesa” – hetmana wielkiego litewskiego, ojca Barbary Radziwiłłówny.
Rezydencja słynnego rodu wielokrotnie była przebudowywana. Największy, najpotężniejszy wtedy na Litwie zamek bastionowy wzniósł Radziwiłł „Piorun”(1547 – 1603). W 1625 r. Szwedzi jednak spalili miasto i zdobyli zamek, pewien okres czasu była tu siedziba króla szwedzkiego Gustawa Adolfa, wycofując się wojska wroga zdewastowały twierdzę.
W 1637 r. Krzysztof Radziwiłł – syn „Pioruna” rozpoczyna się wielką przebudowę zamku, otoczył go fortyfikacjami bastionowymi na wzór niderlandzki. Bardzo wielkich zniszczeń twierdzy dokonały ponownie wojska szwedzkie w 1704 r. i prawie 300 lat była tu ruina. Stracił Birże w 1811 r. Hieronim Dominik Radziwiłł, kiedy car pod pretekstem niespłacenia kredytu zajął mu majątki znajdujące się w zaborze rosyjskim i sprzedał tanio Tyszkiewiczom.
Odbudowa zamku rozpoczęła się w latach 70- ych XX w. i zakończona została w latach 80-ych. Obecnie tu mieści się muzeum regionalne SĖLA.
Kościół Jana Chrzciciela – zbudowany w XIX w. wg projektu nadwornego architekta Tyszkiewiczów Wawrzyńca Cezarego Anichiniego, fundatorem jest hrabia Jan Tyszkiewicz, przeplata się tu styl baroku z klasycyzmem. Czterech przedstawicieli tego rodu spoczywa w podziemiach świątyni.
Birże były tradycyjnym ośrodkiem kalwinizmu i siedzibą parafii ewangelicko-reformowanej aż do początku XX w.
Przejmując majątek Radziwiłłów Tyszkiewiczowie wybudowali sobie pałac po przeciwnej stronie jeziora Szyrweny na wyspie Ostrów (Astravas).
Jan Tyszkiewicz (1811 – 1862) stworzył ordynację birżańską i wybudował pałac w stylu willi włoskiej wg projektu architekta Tomasza Tyszeckiego. Jest to dwukondygnacyjny budynek w kształcie prostokąta. Nad pałacem wznosi się wysoka czworoboczna wieża z galeryjką obserwacyjną.
W pałacu zostały zgromadzone cenne zbiory dzieł sztuki, bogate archiwum i biblioteka, większość z nich w końcu XIX w. była wywieziona do pałacu Tyszkiewiczów w Wilnie.
Pałac otacza rozległy park w stylu angielskim o powierzchni 41 ha.
Obecnie w dawnej rezydencji urzęduje administracja fabryki lnu SIŪLAS.
Właścicielami Birż byli m. in. znani z „Potopu” Janusz Radziwiłł i jego kuzyn Bogusław Radziwiłł. Birże są wspominane w „Potopie” H. Sienkiewicza. Książę Janusz Radziwiłł wysłał do tego miasteczka Wołodyjowskiego i jego przyjaciół, mieli tam zginąć z rąk Szwedów, śmierci udało się im uniknąć dzięki fortelowi Zagłoby, wmówił on Rochowi Kowalskiemu – dowódcy straży, że jest jego wujem, następnie wymknął się spod eskorty i sprowadził pomoc.