Kiejdany, jedno z najstarszych miast Litwy, po raz pierwszy wspomniane w 1372 r. w kronice Inflant. Są 51 km na północ od Kowna, mają około 25 tys. mieszkańców. Znajdują się po obu stronach rzeki Niewiaży, do której w tym mieście wpada Dotnuvėlė, Smilga i Obelis.
Od I poł. XV w. należały do Radziwiłłów, następnie właścicielami dóbr byli Kiszkowie. Gdy Krzysztof Radziwiłł poślubił Annę Kiszczankę w 1606 r. , miasto znów przeszło w ręce Radziwiłłów.
Rynek Wielki – plac, który zachował XVII – ny układ. Otaczają go budynki z XVI – XVII w.: domy szklarzy, dom kupca Szaflera, ratusz – jeden z czterech zachowanych na Litwie i jedyny w stylu renesansu w naszym państwie. W dawnych czasach w podziemiach ratusza było więzienie, archiwum, na parterze mieściły się sklepy, na piętrze zaś pomieszczenia magistratu i sala sądowa. W dobie obecnej w ratuszu jest Urząd Stanu Cywilnego, Centrum Informacji Turystycznej, odbywają się różne wystawy, koncerty oraz inne imprezy.
Pomnik Janusza Radziwiłła wykonał rzeźbiarz Algirdas Bosas w 2006 r., przedstawia księcia nad pękniętą skrzynią symbolizującą stan skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Na pomniku są przedstawieni żołnierze litewscy i szwedzcy, J. Radziwiłł jakby patrzy na nich i zastanawia się, co robić. W 1655 r. podjął decyzję zerwania unii z Polską i podpisał umowę ze Szwedami właśnie w Kiejdanach w obliczu wielkiego niebezpieczeństwa grożącego ze strony Księstwa Moskiewskiego i Szwecji.
Dom burmistrza przy Rynku Wielkim - charakterystyczny dla Szkotów, sprowadzonych tu przez Radziwiłłów w XVII w., zbudował go Jerzy Anderson – Szkot, burmistrz, jeden z najbogatszych i najbardziej wpływowych mieszkańców Kiejdan. Przed II wojną światową należał do Żydów, tu były sklepy, magazyny. Obecnie również tu się mieści sklep.
Kościół farny św. Jerzego – najstarszy murowany budynek w Kiejdanach. Zbudowany przez Krzyżaków na początku XV w. na miejscu pogańskiej świątyni, na lewym brzegu Niewiaży. W 1549 r. Anna Radziwiłłówna – właścicielka miasteczka, oddaje kościół luteranom, dopiero w 1627 r. Krzysztof II Radziwiłł zwrócił go katolikom.
W 1862 r. w tym kościele odbył się ślub jednego z przywódców powstania styczniowego na Litwie Zygmunta Sierakowskiego z Apolonią Dylewską.
Zbór kalwiński – renesansowy, ufundowany przez Krzysztofa Radziwiłła i jego syna Janusza w I poł. XVII w. Po II wojnie światowej nieczynny, w l. 90 – tych odnowiony. Świątynię upiększają baszty, masywne pilastry, na fasadach trójkątne frontony.
Wnętrze bardzo skromne, taki wystrój mają wszystkie zbory kalwińskie. Zachowała się pięknie rzeźbiona dębowa renesansowa ambona.
Jest to jedna z największych i najstarszych świątyń protestanckich na terenie Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
W podziemiach zboru jest krypta Radziwiłłów, spoczywa tu m. in. Krzysztof Radziwiłł „Piorun” oraz jego wnuk, znany z „Potopu” Janusz Radziwiłł.
Żydzi zamieszkali w Kiejdanach w XVII w., pozwolono im mieszkać obok Starego Rynku, który przemianowano na Rynek Żydowski. Tu się znajdują dwie synagogi. Jedna z nich zbudowana w końcu XVII w., w 1784 r. po pożarze przebudowana – to jest letnia synagoga, jedna z dwóch barokowych synagog na Litwie, obecnie tu się mieści szkoła plastyczna. Druga z początku XIX w., tzw. „mała” synagoga, zimowa, ogrzewana zimą. Od 2002 r. tu działa wielokulturowe centrum, są organizowane koncerty, seminaria, konferencje.
W sierpniu 1941 r. Niemcy wymordowali całą kiejdańską wspólnotę żydowską. Obok synagog kompozycja Feliksa Paułauskasa upamiętniająca Holokaust. W jej centrum Oko Bożej Opatrzności, a w nim wmontowane gilzy po nabojach symbolizujące każdego zamordowanego.
Na początku XVIII w. w Kiejdanach mieszkał i studiował Talmud Eliasz ben Salomon Zalman nazywany Gaonem z Wilna – matematyk, rabin, interpretator Talmudu, znawca kabały.
Kiejdany to kraina ogórków, jako pierwsi zaczęli tu hodować ogórki Żydzi, dostarczali je nie tylko do miast Litwy, ale też sprzedawali w Rydze, Lipawie.
Od XV w. do Kiejdan przybywali kupcy Hanzy. Prze to miasto przebiegał ważny szlak handlowy z Wilna do centrum Starostwa Żmudzkiego – Rosień. Drugi ważny trakt biegnący przez Kiejdany łączył Kowno z Rygą.
Ul. Wielka – jedna z najstarszych i najdłuższych w Kiejdanach. W XVII w. magistrat miasta troszczył się o to, aby budowano murowane domy, aby ulice były brukowane, zgodnie z rozkazem Janusza Radziwiłła każdy przybywający do miasta miał przywieźć kamień.
Kościół św. Józefa – drewniany, barokowy, z dwiema wieżyczkami, zbudowany prze karmelitów w XVIII w., wtedy wpływy reformacji osłabły i do Kiejdan przybyli mnisi katoliccy. W czasach sowieckich kościół przekształcony na magazyn. W pobliżu murowany budynek dawnego klasztoru karmelitów z pocz. XVIII w., przy klasztorze działała szkoła początkowa, przytułek. Po powstaniu listopadowym nastąpiła kasata zakonu. Obecnie w dawnych murach klasztoru mieści się Muzeum Krajoznawcze, jedno z najstarszych muzeów Litwy, posiadające ponad 20 tys. eksponatów.
Ul. Stara – sama nazwa mówi, że ulica pamięta dawne i odległe czasy, zachowała jako jedyna w mieście krzywiznę linii charakterystyczną dla średniowiecznych miast. W XVII w. jej północna część była przeznaczona dla Żydów.
Domy rektorów z połowy XVII w., stojące szczytem do ulicy i zboru kalwińskiego, połączone arką wjazdową. Mniejszy dom był przeznaczony dla wspólnoty parafialnej, w większym mieszkali pastorzy – rektorzy najważniejszej protestanckiej szkoły na Litwie, założonej w Kiejdanach przez Radziwiłłów.
Gimnazjum Kiejdańskie – w 1625 r. Krzysztof Radziwiłł założył w Kiejdanach gimnazjum – to była najważniejsza szkoła protestancka na Litwie., nazywała się Gymnasium Illustre – Gimnazjum „Jasne”. Uczyli się tu uczniowie różnych narodowości, przyszli pastorzy i wychowankowie uniwersytetów Europy Zachodniej, wśród wykładowców zaś było wielu znanych naukowców ówczesnych czasów. Okres sowiecki – budynek należał do żołnierzy. W latach 2000 – 2002 odbyła się renowacja gmachu, który posiada piękne podwórko z arkadami pod szklaną kopułą i przypomina zwiedzającym podwórka uniwersytetów w Wilnie i Krakowie. Obecnie tu również mieści się gimnazjum.
Krzesło Miłosza – to niezwykłe krzesło znajduje się nad Niewiażą w Kiejdanach od 2011 r. i upamiętnia słynnego noblistę Czesława Miłosza, który urodził się 10 km od tego miasta w 1911 r. Króciutka uliczka starówki kiejdańskiej biegnąca wzdłuż rzeki w 2011 r. została przemianowana na ul. Cz. Miłosza.